در سالهای ۶۰ میلادی مرکز محاسبات MIT امکانی را فراهم کرده بود که تا ۳۰ کاربر بطور همزمان امکان به اشتراک گذاشتن پیامهای خود را با یکدیگر داشتند. این نخستین گام بود اما پایان ماجرا نبود. سپس در دهه‌ی هشتاد میلادی زمانی که تولد نسل نوین رایانه‌ها آغاز گشته بود و پس از آن در دهه‌ی نود میلادی شرکت AOL خدمات دهی اینترنتی را در آمریکا آغاز کرد و امکاناتی چون ایمیل و چت فراگیر شدند. در نخستین دهه‌ی قرن ۲۱ میلادی گوگل تالک (Google Talk)، یاهو چت (Yahoo! Chat) ، ام‌اس‌ان مسنجر (MSN Messenger) و اسکایپ (Skype) امکان پیام‌رسانی را فراگیر و همگانی کردند تا اینکه امروز همه‌ی ما بدنبال اپلیکیشن مناسب و با امنیت کامل برای چت‌ها و تماس‌هایمان هستیم. در اینجا میخواهیم به معرفی ۱۰ اپلیکیشن پیام‌رسان امن بپردازیم که از نظر تکافند امنیت آنها بالا و کاربری آنها ساده میباشد.
تذکر: باید توجه داشت که بدون اقدامات امنیتی لازم هیچ اپلیکیشنی به خودی خود امنیت نخواهد داشت. لذا باید هر کاربر تسلط کافی بر حفره‌های امنیتی اپلیکیشن‌های مورد استفاده‌ی خود داشته باشد.
۱۰- Skype
نخستین نسخه‌ی اسکایپ در سال ۲۰۰۳ منتشر شد و در سال ۲۰۱۲ شرکت مایکروسافت (Microsoft) اسکایپ را خرید و بطور کامل صاحب آن شد. در اسکایپ شما امکان ارتباطٍ متنی، صوتی و تصویری را دارید که البته هیچکدام از اینها رمزگذاری شده نیستند و سرور واسط شرکت خدمات دهنده میتواند روی ارتباطات شما شنود داشته باشد. شرکت مایکروسافت (Microsoft) وعده‌ی چت خصوصی یا همان Secret Chat را داده که اگر این امکان در اسکایپ فراهم شود شما میتوانید تماس‌های امن و رمزگذاری شده را در اسکایپ نیز داشته باشید. (لازم است بگوییم که مصرف اینترنت اسکایپ خیلی بالا است و همچنین در گوشی‌های همراه باطری بسیاری مصرف میکند)
حساب اسکایپ شما با حساب مایکروسافت شما ساخته میشود و البته به شماره تلفن شما نیز لینک میشود.
شما میتوانید اسکایپ را در گوشی‌های همراه و همچنین روی Windows یا macOS خود راه اندازی کنید.
۹- IMO
نرم‌افزار پرطرفدار مورد استفاده در آمریکا امکان چت متنی و تماس صوتی و تصویری را دارد. هیچ تعریفی از اینکه پیامها در این اپلیکیشن رمز گذاری شده هستند وجود ندارد. هنگام تایپ در IMO مخاطب میتواند متن شما را پیش از ارسال نیز مشاهده کند. این اپلیکیشن در سال ۲۰۰۷ توسط Georges Harik و برادرش Ralph Harik ساخته شد. George کارمند سابق گوگل و از نخستین ۱۰ کارمند این شرکت بود و برادرش Ralph نیز از شرکت Oracle برای پیوستن به George بیرون آمد. IMO حساب شما را با شماره‌ی گوشی همراه‌تان شناسایی میکند.
این اپلیکیشن قابل استفاده در گوشی‌های همراه و روی Windows یا macOS میباشد.
۸- Viber
این نرم افزار که قابل نصب روی گوشی‌های همراه و همچنین Windows و macOS میباشد، امکان پیام متنی و تماس تصویری و صوتی را فراهم میکند. در سال گذشته Viber امکان Secret Chat یا چت رمزگذاری شده را نیز فراهم کرد. بغیر از پیام متنی رمزگذاری شده، امکانات دیگر وایبر رمزگذاری شده نیستند و تا کنون گزارش‌ها و البته شایعات بسیاری نیز در رابطه با نا امن بودن این اپلیکیشن مشاهده شده است. بنیانگذاران آن Talmon Marco و Igor Magazinnik اسرائیلی در سال ۲۰۱۰ این نرم افزار را ارائه کردند و در سال ۲۰۱۴ شرکت معروف ژاپنی Rakuten وایبر را خرید و صاحب آن شد. باز کردن شماره حساب با شماره‌ی گوشی همراه است.
۷- Allo
سال ۲۰۱۶ شرکت گوگل این اپلیکیشن پیام رسان را برای گوشی‌های همراه Android و IOS ارائه داد که البته امکان وب کلاینت (Web Client) نیز با Google Chrome, Firefox, Opera را در اختیار میگذارد. حساب شما با شماره‌ی گوشی همراه شما شناخته میشود. یکی از بهترین امکانات آن امکان پیام متنی و تماس صوتی و تصویری رمزگذاری شده است که به شما امکان ارسال عکس و ویدئو را نیز بصورت امن فراهم میکند. این امکان رمزگذاری در چت‌های گروهی نیز فراهم میباشد و شما میتواند یک گروه رمزگذاری شده و امن تشکیل دهید. امکان دیگر آن Google Assistant میباشد که اگر شما اجازه‌ی مکان یاب خود را به این اپلیکیشن داده باشید، خدمات دهی پیدا کردن اماکن را برای شما فراهم می‌سازد. این اپلیکیشن با وجود اینکه جدید است اما بسیار محبوب و پرطرفدار میباشد.
۶- Line
این برنامه در ژاپن توسط شرکت Line Corporation در سال 2011 ارائه شد. امکان پیام متنی، تماس صوتی و تصویری و به اشتراک گذاشتن عکس و فیلم و برگزاری کنفرانس‌های گروهی را با پیش فرض رمزگذاری شده فراهم میکند. روی گوشی‌های همراه و تبلت‌های گوناگون و همچین Windows و macOS نیز راه اندازی میشود. تنها ایرادی که عفو بین الملل از این نرم افزار گرفته این است که به رغم اینکه تمام پیامها و تماس‌ها بصورت پیش فرض رمزگذاری شده هستند، اما Line باید اطلاعات بیشتری را در اختیار کاربران قرار دهد تا بتوانند از امن بودن ارتباطات خود اطمینان حاصل کنند.
۵- Telegram
اپلیکیشن مورد پسند ایرانیها که با شماره‌ی گوشی همراه شما حساب باز میکند چندان نیازی به معرفی ندارد. از خوبی‌های این اپلیکیشن امکان پیام متنی رمزگذاری شده‌ی آن است و همچنان که در ایران بسیار پرطرفدار است، حاشیه‌های بسیاری نیز در ایران به همراه داشته است. این برنامه در سال ۲۰۱۳ توسط برادران Nikolai و Pavel Durov معرفی شد و تا کنون کاربران آن روز به روز در سراسر جهان رو به افزایش هستند. یکی دیگر از مهم‌های این برنامه این است که منبع کد آن باز میباشد و در اختیار عموم گذاشته میشود تا اگر حفره‌ی امنیتی داشته باشد، داوطلبان و برنامه‌نویسان آزاد بتوانند آنرا کشف کنند. البته باید گفت که بلافاصله بعد از هر بروز رسانی منبع کد جدید در اختیار عموم گذاشته نمی‌شود و مقداری طول می‌کشد تا آقای Durov آنرا ارائه دهد. باید توجه داشت که امنیت آن نه در گروه‌ها و پیامهای متنی و صوتی است بلکه در پیام متنی و صوتی رمزگذاری شده یا همان Secret Chat میباشد.
۴- WhatsApp
Brian Acton و Jan Koum دو کارمند سابق شرکت Yahoo در سال ۲۰۰۹ اپلیکیشنی را ارائه دادند که اکنون در فوریه سال ۲۰۱۸ اعلام شد که با بیش از نیم میلیارد کاربر در سراسر جهان، پر طرفدارترین پیام رسان میباشد. همه‌ی ارتباطات این نرم افزار رمزگذاری شده یا به گفتاری دیگر End to End Encryption میباشد. شرکت فیس بوک در سال ۲۰۱۴ با مبلغ ۱۹ میلیارد دلار صاحب WhatsApp شد. امکان ارسال ویدئو، عکس و پیام صوتی نیز در WhatsApp وجود دارد. حساب آن با شماره‌ی گوشی همراه شما فعال میشود.
۳- iMessage
این برنامه‌ی پیشفرض پیام متنی و پیامک در گوشی‌های آیفون میباشد که روی آی پد و کامپیوتر اپل شما نیز فعال میشود. بیشتر کاربران گوشی‌های آیفون از این نرم افزار برای پیام رسانی استفاده می‌کنند. امکان به اشتراک گذاشتن عکس، ویدئو و پیام صوتی را نیز دارد. باید توجه داشت iMessage با حساب اپل شما (Apple id) لینک و فعال میشود و هنگامی شما پیام رمزگذاری شده و امن دارید که مخاطب شما نیز دارای گوشی آیفون و حساب اپل (Apple id) باشد. در این صورت پیامهای ارسالی شما به رنگ آبی ارسال می‌شوند و این نشانه‌ی این است که پیام‌رسانی شما امن و رمزگذاری شده هستند. در صورتیکه پیامهای ارسالی شما سبز نشان داده شوند به معنای این است که پیام شما بصورت پیامک یا SMS ارسال شده است و امنیت آن بسته به شرکت خدمات دهنده‌ی شما دارد. iMessage از پر طرفردارترین اپلیکیشن‌های پیام رسان است که دلیل آن چیزی نیست جز امنیت بسیار بالای آن. امکان پیام رسانی گروهی نیز در iMessage وجود دارد.
این اپلیکیشن بصورت پیشفرض روی گوشی‌های آیفون نصب است.
۲- Facetime
باز هم یک امکان پیام رسانی برای گوشی‌های آیفون. Facetime امکان تماس صوتی و تصویری گوشی‌های همراه آیفون میباشد که روی مک بوک و آی پد نیز راه اندازی میشود. این نرم افزار بسیار محبوب مورد اعتماد کاربران آیفون، مصرف اینترنت و مصرف باطری بسیار پایین‌تری نسبت به دیگر پیام رسانها در گوشی همراه شما دارد و امنیت آن در رده‌های امنیتی بالا از طرف عفو بین‌الملل نیز شناخته میشود. همچنین باید بدانیم که نه با شماره‌ی گوشی همراه شما و نه با آدرس ایمیل شما لینک میشود که خدمات دهنده‌ی سیم کارت یا ایمیل شما بتواند به آن دسترسی داشته باشد بلکه با حساب اپل شما (Apple id) فعال میشود و در گوشی‌های آندروید و ویندوز قابل راه اندازی نیست.
این اپلیکیشن بصورت پیشفرض روی گوشی‌های آیفون نصب است.
۱- Signal
با پیشفرض رمزگذاریِ همه‌ی پیامهای متنی و صوتی و تصویری، اپلیکیشنی به نسبت ناشناخته اما بسیار امن و جدی میباشد. مورد تأیید Edward Snowden و ترکیبی از دو اپلیکیشن بنام‌های RedPhone و TextSecure که از سال ۲۰۱۰ به بازار آمدند و در سال ۲۰۱۴ به اسم Signal با یکدیگر ترکیب شدند. کارمند سابق توویتر Moxie Marlinspike مبتکر اصلی این پیام رسان است که هدف اصلی او حفاظت از ارتباطات مردم میان یکدیگر در کشورهایی که دیکتاتورها کنترل ارتباطی کامل روی مردم دارند بود. این ایده در انقلاب سال ۲۰۱۱ مردم مصر به میان آمد و پس از آن این پیام رسان به قدری ارتقاء پیدا کرد که امروز بعنوان یکی از امن‌ترین پیام رسانها میباشد. قابل استفاده در گوشی‌های همراه و Windows و macOS میباشد. امکان پیام متنی، ارتباط صوتی و تصویری و تشکیل گروه را دارد. به اشتراک گذاشتن عکس و ویدئو و ضبط پیام صوتی در این برنامه نیز امکانپذیر است. باید توجه داشت که مانند بسیاری از پیام‌رسان‌های دیگر Signal خیلی امکانات رفاهی و سرگرمی را ندارد و صرفا یک برنامه‌ی جدی پیام رسانی است که اولویت آن امنیت کاربران میباشد.
توضیح پایانی اینکه برای انتخاب پیام‌رسان امن باید بدانیم که به خودی خود هیچ برنامه‌ای امنیت کامل ما را فراهم نمیکند و لازم است که خود ما به امکانات امنیتی آن برنامه اشراف داشته باشیم و ارتباطات خود و دوستان خود را امن‌تر کنیم. تکافند آماده‌ی پاسخ به هرگونه سوال و آماده‌ی ارائه هرگونه مشورت برای انتخاب پیام‌رسان مورد پسند و امن شما خواهد بود.